Tadeusz Doktór

Wczoraj Piotr Gibaszewski powiedział mi, że kilka dni temu zmarł dr hab. Tadeusz Doktór. Był on absolwentem KUL, psychologiem, socjologiem religii, adiunktem w Instytucie Stosowanych Nauk Społecznych Uniwersytetu Warszawskiego. Doktór zajmował się głównie nowymi ruchami i kultami religijnymi.
W Polsce każda osoba interesująca się astrologią zna tego uczonego z jego niezwykle cennej książki Spotkania z astrologią (Iskry, Warszawa 1987).

 

Na naszym rynku wydawniczym jest to jedyna tego typu praca popularnonaukowa, która przedstawia astrologię zarówno w kontekście historycznym, jak i problemowym. W ubiegłym roku, gdy Tomasz Stąpor, przeprowadzając ze mną wywiad dla Astrolabium, zapytał o kondycję polskiej astrologii, wymieniłem kilku autorów, którzy wnieśli swój wkład w rozwój tej dyscypliny. Powiedziałem wtedy: „Jest jeszcze dr hab. Tadeusz Doktór, teoretyk astrologii, który napisał wspaniałą książkę Spotkania z astrologią, do której uwielbiam wracać, bo zawsze znajduję w niej coś nowego”. Dziś mogę dodać jedynie to, że na tym chyba właśnie polega wartość każdego dzieła, które czytane wielokrotnie zawsze zdaje się przemawiać jakby innymi słowami i ukazywać treści wcześniej niedostrzegane. Tadeusza Doktóra, którego nie było mi dane poznać osobiście, nie ma wśród nas. Ale pozostały jego dzieła. Zanurzając się w ich lekturę możemy dalej obcować z myślą tego nieprzeciętnego i nietuzinkowego uczonego.

Tadeusz Doktór napisał wiele rozpraw naukowych. Wśród nich jest również kilka prac na temat astrologii. Obok Spotkań z astrologią są to:

Oblicza współczesnej astrologii. Psychospołeczne uwarunkowania przekonań i praktyk astrologicznych, [w:] Ezoteryzm, okultyzm, satanizm w Polsce, (red.) Z. Pasek i Sz. Beźnic, Libron, Kraków 2005, s. 101-118.

Kto wierzy w astrologię?, [w:] Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne, t. III, (red.) T. Doktór, K. Koseła, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1989, s. 94-107.

Astrologia w okresie kryzysu i przebudowy, [w:] „Pismo Literacko-Artystyczne” nr 3/1987, s. 85-110.

Astrologiczne treści dekoracji sklepienia ratusza w Poznaniu, [w:] „Biuletyn Historii Sztuki” nr 3-4/1986, s. 215-220.

Początki astrologii w Polsce, [w:] „Problemy astrologii” 1984, s. 48-58.

Ruchy kultowe – integracja przez regresję (na przykładzie astrologii), [w:] Ruchy pogranicza religii i nauki jako zjawisko socjopsychologiczne, t. I, (red.) T. Doktór, K. Koseła, Uniwersytet Warszawski, Warszawa 1984, s. 42-60.